ระยะที่ 1: จุดด่างขาว
ในระยะแรกของฟันผุ จะเริ่มต้นจากการมีจุดสีขาวขุ่นบนผิวฟัน เนื่องจากการสูญเสียแคลเซียมและการสะสมของคราบพลัค แบคทีเรียในคราบพลัคจะเริ่มเปลี่ยนสภาพน้ำตาลจากอาหารที่ทานเข้าไป การสะสมของกรดเหล่านี้ทำให้ผิวเคลือบฟันสึก ซึ่งเป็นกระบวนการที่เรียกว่า การสูญเสียแร่ธาตุบนผิวฟัน ในระยะนี้ อาการฟันผุอาจยังสามารถรักษาให้หายได้ด้วยวิธีการรักษาที่ถูกต้อง โดยจะต้องทำการปรึกษากับทันตแพทย์ เช่น การใช้เทคนิคการแปรงฟันที่เหมาะสม ยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ และการใช้ฟลูออไรด์ทาบนผิวฟันโดยตรง
ระยะที่ 2: อาการฟันผุที่ผิวเคลือบฟัน
ในระยะที่สองของฟันผุ บนผิวเคลือบฟันจะเริ่มเกิดรอยผุที่ผิวฟัน ในระยะนี้ กระบวนการคืนแร่ธาตุตามธรรมชาติไม่สามารถฟื้นฟูผิวเคลือบฟันและแร่ธาตุที่เหมาะสมได้ ทำให้เกิดรอยโรคฟันผุ เมื่ออาการฟันผุยังคงอยู่ ผิวฟันก็เสี่ยงที่จะเกิดรอยผุ ซึ่งไม่สามารถรักษาให้หายได้ หากมีฟันผุ ควรไปพบทันตแพทย์ทันที
ระยะที่ 3: อาการฟันผุที่ชั้นเนื้อฟัน
ในระยะที่สามของฟันผุ เรียกอีกอย่างว่าอาการฟันผุที่ชั้นเนื้อฟัน หากปล่อยไว้ไม่รักษา แบคทีเรีย และกรดจะทำลายผิวเคลือบฟันต่อไป และอาจเสี่ยงต่อการเกิดรอยโรคผุไปถึงชั้นเนื้อฟัน ชั้นเนื้อฟันเป็นส่วนหนึ่งของฟันที่อยู่ระหว่างผิวเคลือบฟันกับโพรงประสาทฟัน เมื่ออาการฟันผุเข้าไปถึงชั้นเนื้อฟัน ระดับความเจ็บปวดจะเริ่มรุนแรงขึ้น และอาจมีอาการปวดแปลบตรงฟันที่ผุ เมื่อผิวเคลือบฟันใต้ผิวอ่อนแอลงจากการสูญเสียแร่ธาตุแคลเซียมและฟอสเฟต ผิวเคลือบฟันจะถูกทำลายและเกิดโพรงฟันขึ้น เมื่อถึงระยะนี้ จำเป็นต้องอุดฟันเพื่อบูรณะฟันให้กลับมาใช้งานได้ดังเดิม
ระยะที่ 4: เข้าถึงโพรงประสาทฟัน
โพรงประสาทฟันถือเป็นศูนย์กลางของฟัน ซึ่งเป็นศูนย์รวมของเนื้อเยื่อและเซลล์ที่มีชีวิตซึ่งเรียกว่าเซลล์สร้างเนื้อฟัน (odontoblasts) เซลล์ในโพรงประสาทฟันจะผลิตชั้นเนื้อฟันซึ่งทำหน้าที่เป็นเนื้อเยื่อเกี่ยวพันระหว่างผิวเคลือบฟันและโพรงประสาทฟัน หากโพรงประสาทฟันติดเชื้อแบคทีเรีย หนองก็จะก่อตัวขึ้นซึ่งจะทำลายหลอดเลือดและเส้นประสาทในฟัน ระยะนี้เรียกว่าอาการปวดฟันและอาจทำให้เกิดอาการปวดอย่างต่อเนื่องได้ ในระยะนี้ การรักษาที่พบบ่อยที่สุดคือการรักษารากฟัน
ระยะที่ 5: เกิดฝี
การเกิดฝีเป็นระยะสุดท้ายของฟันผุและเป็นมีความเจ็บปวดที่สุด เมื่อการติดเชื้อลุกลามไปถึงปลายรากฟัน กระดูกที่อยู่ติดกันก็เสี่ยงที่จะติดเชื้อไปด้วย โดยมักจะมีอาการบวมที่เหงือกและลิ้น ซึ่งอาจส่งผลต่อการพูดและทำให้คุณเสี่ยงที่จะเป็นโรคอื่นๆ ในระยะนี้ อาจจำเป็นต้องทำการศัลยกรรมช่องปากเพิ่มเติม
ระยะที่ 6: สูญเสียฟัน
ในแต่ละระยะของฟันผุ หากปล่อยไว้ไม่รักษา จะสูญเสียฟันและต้องถอนออก
วิธีจัดการฟันผุได้ไม่ยาก โดยเริ่มจากการดูแลช่องปากตามขั้นตอนเหล่านี้จะช่วยหลีกเลี่ยงฟันผุได้
