ฟันผุ คือการที่เคลือบฟันอ่อนแอลง เนื่องจากกรด กรดเหล่านี้ถูกสร้างขึ้นเมื่อคราบพลัคแบคทีเรียย่อยสลายน้ำตาลในช่องปาก
โพรงฟันคืออะไร
จริงๆ แล้วตอบได้ง่ายมาก ฟันผุ (หรือชั้นเคลือบฟันที่อ่อนแอ) เกิดขึ้นเมื่อเวลาผ่านไป จะส่งผลให้เกิดโพรงฟัน ซึ่งเป็นร่องรอยความเสียหายในฟัน ฟันถูกปกคลุมด้วยผิวชั้นบนที่แข็ง ซึ่งทำหน้าที่ปกป้อง ซึ่งเรียกว่าชั้นเคลือบฟัน แต่เมื่อเคลือบฟันอ่อนแอลงเนื่องจากถูกกัดกร่อนโดยกรดที่แบคทีเรียสร้างขึ้น ก็จะเกิดรูหรือโพรงในฟันหรือบนผิวฟัน
สาเหตุของโพรงฟันและฟันผุคืออะไร
ฟันผุเกิดขึ้นเมื่อเศษอาหารที่มีแป้งติดอยู่ระหว่างซอกฟัน และไม่ถูกกำจัดไปด้วยการแปรงหรือการใช้ไหมขัดฟันตามปกติ คราบพลัคแบคทีเรียจะสร้างกรดขึ้นมาเป็นผลพลอยได้ ซึ่งจะทำลายผิวเคลือบฟัน และค่อยๆ สร้างรูในฟันอย่างช้าๆ ที่เรียกว่า โพรงฟัน หากปล่อยทิ้งไว้ไม่รักษา รูเหล่านี้ก็จะขยายใหญ่ขึ้นตามเวลาและอาจทำลายฟันทั้งซี่ได้
สาเหตุสำคัญของฟันผุคือน้ำตาล อาหารและเครื่องดื่มที่มีลักษณะเหนียว ยิ่งบริโภคน้ำตาลมากเท่าไร ก็จะเกิดกรดมากขึ้นเท่านั้น และนำไปสู่ฟันผุ น้ำตาลเมื่อมารวมกับคราบพลัคจะทำให้ผิวเคลือบฟันอ่อนแอ ทำให้เกิดความเสี่ยงที่จะเกิดฟันผุ ทุกครั้งที่คุณรับประทานของขบเคี้ยวที่มีน้ำตาล ฟันของคุณก็เสี่ยงที่จะถูกทำลายจากกรดในอีก 20 นาทีต่อมา การทำความเข้าใจสาเหตุของฟันผุจึงสำคัญอย่างยิ่ง คุณสามารถเรียนรู้วิธีการที่เหมาะสมในการดูแลรักษาฟันรวมถึงการรักษาสุขภาพของคุณได้
สาเหตุทั่วไปของฟันผุและโพรงฟัน
อาหารและเครื่องดื่มบางอย่าง อาหารที่ติดฟันจะทำให้เกิดฟันผุได้มากที่สุด น้ำตาลและอาหารประเภทแป้งปรุงสุกส่วนใหญ่คือตัวส่งเสริมคราบพลัคที่สำคัญ ซึ่งรวมถึงนม น้ำตาล ลูกเกด ลูกอม ซีเรียลและขนมปัง
การรับประทานของว่างบ่อย มีคำแนะนำให้รับประทานอาหารโดยแบ่งเป็นมื้อเล็ก ๆ ในแต่ละวันเพื่อช่วยลดน้ำหนักหรือควบคุมให้คงที่ แต่จำไว้ว่าหากคุณรับประทานบ่อยครั้ง ไม่ว่าอาหารประเภทใดก็ตาม กรดในอาหารก็จะมีเวลามากขึ้นในการทำลายฟันของคุณ ต่อไปนี้คือเคล็ดลับที่น่าสนใจ: การแปรงฟันหลังรับประทานอาหารไม่เพียงช่วยกำจัดคราบพลัค แต่ยังช่วยให้สร้างวินัยในการรับประทานอาหารโดยรักษาช่องปากของคุณให้สะอาดยิ่งขึ้นด้วย ซึ่งจะทำให้คุณอยากรับประทานอาหารว่างน้อยลง
เหงือกร่น หากเหงือกของคุณเริ่มจะร่น คราบพลัคก็จะก่อตัวใกล้กับรากฟัน ซึ่งเป็นส่วนที่ไม่ได้รับการปกป้องจากผิวเคลือบฟันและเสี่ยงที่จะผุได้ง่าย
สัญญาณและอาการของฟันผุและโพรงฟัน
วิธีการรักษาฟันผุและโพรงฟันที่พบได้บ่อยและได้ผลดีคือการอุดฟัน ซึ่งจะหยุดไม่ให้โพรงฟันขยายใหญ่ขึ้น ดังนั้นหากคุณกำลังพบกับสัญญาณของฟันผุหรือโพรงฟัน จำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องรีบพบทันตแพทย์ทันทีเพื่อรับการรักษา
การใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์สามารถช่วยป้องกันฟันผุและโพรงฟันได้ ฟลูออไรด์จะตรงเข้าไปยังจุดที่อ่อนแอ เพื่อช่วยเสริมเกราะป้องกันในบริเวณนี้ขึ้นมาใหม่ก่อนที่จะเกิดโพรงฟัน
การรักษาโพรงฟันและฟันผุ
รูปแบบการรักษาแบบเร่งด่วนที่สุดก็คือไปพบทันตแพทย์เพื่ออุดโพรงฟัน
หากคุณมีฟันที่อุดแล้ว จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องสังเกตรอยอุดเพื่อหาสัญญาณของการเสื่อมสภาพในขณะทำกิจวัตรดูแลช่องปากในทุกวัน เมื่อเวลาผ่านไป ขอบของรอยอุดอาจจะขรุขระขึ้น และวัสดุที่ใช้อุดอาจเสื่อมไปตามสภาพและเริ่มมีรอยแตกหัก รอยอุดที่ขรุขระและเสื่อมสภาพทำให้การขจัดคราบพลัคบนผิวฟันทำได้ยากขึ้น เนื่องจากคราบพลัคอาจจะก่อตัวในบริเวณเหล่านี้
เมื่อจำเป็นต้องอุดฟัน
หากคุณเริ่มมีฟันผุซึ่งลุกลามไปเกินกว่าระยะที่ทำลายผิวเคลือบฟัน และเกิดโพรงในฟันของคุณแล้ว ส่วนใหญ่ทันตแพทย์มักจะแนะนำให้อุดฟัน เมื่อจะอุดฟันของคุณ ทันตแพทย์จะกำจัดส่วนที่ผุออกจากฟันให้หมดก่อนแล้วแทนที่ด้วยวัสดุบางอย่างเพื่อคงสภาพของฟัน สารอุดฟันอาจทำจากเรซินที่สีเหมือนฟัน หรือโลหะผสม (อะมัลกัม) ซึ่งอาจมีปรอทรวมอยู่ด้วย แม้บางคนอาจจะกังวลว่าปรอทอาจทำให้เจ็บป่วย แต่จากผลศึกษาทางการแพทย์พบว่าสารอุดฟันอะมัลกัมปลอดภัยสำหรับผู้คนส่วนใหญ่ หากคุณเป็นกังวล สอบถามทันตแพทย์เกี่ยวกับตัวเลือกวัสดุอุดฟันอื่น ๆ
เมื่อใดที่จำเป็นต้องครอบฟัน
หากคุณมีฟันผุขั้นรุนแรง ทันตแพทย์ของคุณมีแนวโน้มจะแนะนำให้ทำครอบฟันแทนการอุดฟันเพื่อซ่อมแซมส่วนที่เสียหาย ครอบฟันจะใหญ่กว่าการอุดฟัน และจะครอบที่ด้านบนของฟันเมื่อฟันส่วนที่ผุเสียหายถูกกำจัดออกไปแล้ว ตามปกติครอบฟันจะทำจากพอร์ซเลน ทองคำ หรือวัสดุผสมของพอร์ซเลนกับโลหะ
แต่ไม่ว่าวัสดุอุดหรือครอบฟันของคุณจะทำจากอะไร ก็อย่าลืมทำกิจวัตรการดูแลช่องปากให้ครบถ้วน ทั้งการแปรงฟันวันละ 2 ครั้งและใช้ไหมขัดฟันทุกวันเพื่อขจัดคราบพลัค และป้องกันไม่ให้ฟันผุ มีผลิตภัณฑ์หลายชนิดที่ออกแบบมาเพื่อช่วยคุณทำความสะอาดทันตกรรมประดิษฐ์เหล่านี้ อย่างเช่น การอุดฟันด้วยวัสดุและครอบฟัน วัสดุอุดฟันและครอบฟันของคุณไม่จำเป็นต้องเปลี่ยนเว้นแต่มีสัญญาณของการเสื่อม หรือหลวมและเสียหายในทางใดทางหนึ่ง
วิธีป้องกันโพรงฟันและฟันผุ
เพื่อช่วยป้องกันฟันผุและโพรงฟัน มีมาตรการบางอย่างที่นำมาใช้ได้เพื่อเสริมสร้างความแข็งแรงให้ฟันของคุณดังนี้:
การรับประทานที่ดีต่อสุขภาพ: รับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพและหลีกเลี่ยงอาหารและเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลซึ่งจะเป็นอาหารของแบคทีเรียในช่องปาก
ยาสีฟันผสมฟลูออไรด์: แปรงฟันเป็นประจำด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ หนึ่งในวิธีการที่ดีที่สุดเพื่อป้องกันการสูญเสียแร่ธาตุจากฟันหรือการลดลงของแร่ธาตุในฟัน และช่วยในกระบวนการทดแทนหรือคืนแร่ธาตุสู่ฟันก็คือ การใช้ยาสีฟันที่ผสมฟลูออไรด์ ฟลูออไรด์ช่วยป้องกันโพรงฟันได้ โดยชะลอผิวเคลือบฟันถูกทำลายและเร่งกระบวนการคืนแร่ธาตุสู่ฟัน ผิวเคลือบฟันใหม่ที่จะก่อตัวขึ้นจะแข็งแรงขึ้นและต้านทานต่อกรดได้ดียิ่งขึ้น งานศึกษาด้านวิทยาศาสตร์หลายชิ้นที่ทำต่อเนื่องเป็นระยะเวลานานมีบทพิสูจน์เรื่องนี้ นี่คือหนึ่งในวิธีที่ป้องกันฟันผุที่ได้ผลมากที่สุด
การใช้ไหมขัดฟันทุกวัน: การใช้ไหมขัดฟันทุกวันช่วยกำจัดคราบพลัคและเศษอาหารตกค้างระหว่างซี่ฟันที่แปรงสีฟันเข้าไปไม่ถึง ซึ่งไม่เพียงช่วยส่งเสริมสุขภาพฟันที่แข็งแรงแต่ยังรวมถึงสุขภาพเหงือกที่ดีด้วย
การตรวจสุขภาพฟันเป็นประจำ: กำหนดเวลาไปพบทันตแพทย์ของคุณเป็นประจำ ประมาณหกเดือนครั้งเพื่อทำความสะอาดและตรวจฟันเป็นประจำ
เปลี่ยนแปรงสีฟันของคุณ: จำไว้ว่าต้องเปลี่ยนแปรงสีฟันของคุณเมื่อเห็นว่าเสื่อมสภาพ หรือทุก ๆ สามเดือน เพราะยิ่งใช้ขนแปรงใหม่ก็สามารถแปรงฟันและกำจัดคราบพลัคได้มากขึ้นเท่านั้น
สารเคลือบ: ร่องลึกและหลุมในฟันบางซึ่ง อย่างเช่น ฟันกรามอาจกลายเป็นจุดที่ทำให้ฟันผุ วิธีการหนึ่งที่จะป้องกันฟันผุก็คือการให้ทีมดูแลฟันเคลือบวัสดุคล้ายพลาสติกที่เรียกว่าสารเคลือบหลุมร่องฟันและรอยแยกบนบริเวณเหล่านั้น เมื่อสารเคลือบแข็งตัว ก็จะทำหน้าที่เป็นเกราะป้องกันผิวหน้าของฟันจากคราบพลัคและกรด
การเสริมฟลูออไรด์: ฟลูออไรด์มีบทบาทสำคัญอย่างมากในการป้องกันฟันผุ การเติมฟลูออไรด์ในน้ำดื่มหรือบ้วนปากด้วยน้ำยาผสมฟลูออไรด์ในกิจวัตรการดูแลช่องปากของคุณจะสามารถช่วยป้องกันโพรงฟันและกำจัดแบคทีเรียได้ การเสริมฟลูออไรด์ก็สามารถทำได้ และยังช่วยรักษาช่องปากของคุณให้สะอาดและแข็งแรง
คำถามที่เกี่ยวข้องกับโพรงฟันและฟันผุ
โพรงฟันเป็นปัญหาสำหรับเด็กเท่านั้นใช่หรือไม่
เด็ก ๆ มีแนวโน้มที่จะมีโพรงฟันได้ง่าย บ่อยครั้งบนพื้นผิวที่มีการบดเคี้ยวซึ่งมีเศษอาหารติดตามร่องฟันซึ่งเด็ก ๆ มักจะพลาดในขณะแปรงฟัน แต่โพรงฟันก็เกิดขึ้นได้กับผู้ใหญ่เช่นกัน เบื้องต้นที่บริเวณผิวหน้าฟันในบริเวณระหว่างซี่ฟัน หากฟันเรียงตัวกันชิดเกินไป ก็เป็นการยากที่จะทำความสะอาดระหว่างซี่ฟันเพื่อขจัดคราบพลัค ผู้ซึ่งประสบปัญหาเหงือกร่นก็อาจมีโพรงฟันบนพื้นผิวรากฟันที่โผล่ออกมา
ฉันควรตรวจฟันเพื่อเช็คว่ามีโพรงฟันบ่อยครั้งแค่ไหน
คุณควรวางแผนพบทันตแพทย์ 2 ครั้งต่อปีเพื่อตรวจฟัน แม้ว่าการตรวจเช็คสุขภาพฟันอาจทำได้หลายวิธี แต่ส่วนใหญ่ทันตแพทย์มักจะตรวจสุขภาพฟันและเหงือกว่ามีปัญหาซึ่งเห็นได้จากการสังเกตด้วยตาเปล่ารวมทั้งการเริ่มมีโพรงฟัน ทันตแพทย์อาจเอกซเรย์ดูฟันเพื่อจะมั่นใจยิ่งขึ้นว่าไม่มีปัญหาที่มองไม่เห็นได้ด้วยตาเปล่า ทันตแพทย์ยังอาจทำความสะอาดฟันของคุณอย่างผู้เชี่ยวชาญเพื่อกำจัดคราบพลัคที่แข็งตัวเหนือและใต้แนวเหงือก และขัดฟันเพื่อกำจัดคราบพลัคและคราบฟันออกจากผิวฟันของคุณ และต้องไม่ลืมว่า ทันตแพทย์ของคุณสามารถให้คำแนะนำการแปรงฟันและการใช้ไหมขัดฟันในฐานะผู้เชี่ยวชาญได้
